<<<14-03-2019>>> Het milieu: echte of kunstboom?
14-03-2019
Een kerstboom is al eeuwenlang onderdeel van Kerstmis in christelijk georiënteerde gebieden. De geur verspreidt het gevoel van levendigheid in de koudste seizoenen. De takken symboliseren het eeuwige leven. Zelfs veel mensen die het christelijk geloof niet aanhangen hebben het prachtige gebruik overgenomen en decoreren ieder jaar hun kerstboom. Door traditie, ontwikkeling en verandering in consumentengedrag is kerstboomversiering in de loop van de tijd veranderd, evenals de beslissing voor een echte of kunstboom. Maar wat is beter voor uw eigen welzijn, het milieu en uw portemonnee? Hier zijn de belangrijkste aspecten en een lijst met mogelijke voordelen van beide samengevatte varianten.
Ecologische en economische aspecten van beide varianten
Ecologen worstelen met milieuactivisten en klimaatdeskundigen sinds de introductie van kunstmatige kerstbomen. Toch zijn ze een onmisbaar onderdeel van veel huiskamers. Er zijn aspecten waarmee rekening moet worden gehouden bij het kiezen van een echte kerstboom.
De echte kerstboom
Een echte dennenboom groeit acht tot twaalf jaar voordat hij wordt gekapt. Hij is ecologisch waardevol tijdens deze periode vanwege zijn positieve CO2-balans. Op dezelfde manier biedt de jonge boom een leefruimte voor veel dieren. Vanwege de massale vraag zijn veel kerstboomkwekerijen echter monoculturen geworden, waar schadelijke insecten vrij spel hebben.
Het gevolg is de noodzaak om de bomen te behandelen met pesticiden. Vanwege de toenemende kritiek van milieuorganisaties en consumenten, bouwen veel kwekers biologische bossen opnieuw op. Hier worden geen synthetische meststoffen en pesticiden meer gebruikt. Het FSC-keurmerk bewijst dat het duurzame bossen zijn die het ecosysteem niet vervuilen.
De soorten naaldbomen zijn ook veelzijdiger in andere landen van herkomst, zoals Scandinavië. Bijgevolg vereist de vraag naar dergelijke bomen de invoer van grote hoeveelheden. Volgens de statistieken komt elke vierde kerstboom van Scandinavische bodem. Het lange transport belast het milieu met de benodigde hoeveelheid brandstof.
Het volgende ecologische aspect is de levensduur van de kerstboom. Tussen het 8e en 12e jaar heeft ie -veelal- de juiste maat. Na de kap wordt ie te koop aangeboden. In de huiskamer staat hij dan gemiddeld een 14 dagen, al zetten de Nederlanders steeds vroeger hun boom. Dan is zijn groenblijvende leven voorbij. De kerstboom wordt weggegooid. Enkele uitzonderingen zijn jonge bomen met wortel in de pot. Gelukkig groeit de vraag naar deze milieuvriendelijke en echt groenblijvende oplossing. Maar de trend heeft nog niet de overhand. Want, waarheen met de boom na kerstmis? Op sommige plaatsen halen de kwekers bomen op en zetten deze weer in de volle grond tot het volgende seizoen.
De kunstboom
Voor de productie van kunstmatige kerstbomen worden alleen synthetische grondstoffen gebruikt. Het plastic voor de bomen heeft een samenstelling die (nog) niet geschikt is voor recycling. Een kunstboom uit Aziatische productie is vaak zwaar vervuild. Dit kan een probleem vormen bij het opzetten voor mensen die door allergieën geplaagd worden. Bovendien er moet rekening worden gehouden met de lange transporten vanuit Azië naar Europa. Dit gaat gepaard met aanzienlijke emissies en dus ecologische nadelen. Dus kies ook hier, net als bij al onze eigen artikelen in deze webshop voor producten uit in ieder geval (West)Europa.
Tegen het milieuaspect wordt al betoogd sinds de uitvinding van kunstbomen. Dit relativeert zich vanwege de lange levensduur. Afhankelijk van de kwaliteit kan ie vele jaren mee. Het versieren van de kunstmatige boom kan net zo gevarieerd als hun echte soortgenoten. Ze schitteren meer in het licht van de kerstboomverlichting en er is een veel kleiner brandrisico. Alleen de geur van de echte boom heeft ie niet. Maar ook dit is op te lossen (lees verder). In het licht van hergebruik zijn de kosten veel lager dan bij de echte kerstboom.
Gezondheidsaspecten bij het kiezen van een echte of een kunstboom
De schadelijke stoffen in kunstbomen worden bekritiseerd. Hier is echter al jaren sprake van een positieve verandering. Steeds meer Europese fabrikanten verdringen de Aziatische goedkope producten. Ze werken volgens strikte milieunormen. Het resultaat is bomen zonder vervuiling. Afhankelijk van de maat en manier van produceren, zijn de kosten iets hoger, maar ze blijven toch goedkoper gelet op de gebruiksduur. De geur van echte kerstbomen kan voor sommige mensen stressvol zijn in plaats van aangenaam. De hars is niet allergie-vriendelijk.
Hetzelfde probleem bestaat sinds de invoering van de eerste kerstbomen in zowel de echte als kunstmatige varianten: het brandgevaar. Aanvankelijk werden waskaarsen in de echte kerstboom gebruikt. Vaak gingen huizen en zelfs hele buurten in vlammen op. Sommige mensen houden nog steeds het gebruik van echte kaarsen in stand. Kunstbomen zijn minder vatbaar voor brand. De stam, takken en naalden zijn gemaakt van brandvertragende verbindingen. Voorzichtigheid is in beide gevallen nog steeds geboden, al is met de komst van moderne verlichtingsvormen de kans veel kleiner. Er zijn talloze elektrische verlichtingen als vervanging van een kaars. Door lichtjes schitteren de decoraties en bomen net zo mooi als met de klassieke waskaars. Met LED verlichting komt zelfs helemaal geen warmte vrij.
Voor- en nadelen van echte bomen
Schenk bij de aanschaf van de eerstvolgende kerstboom meer aandacht aan bovengenoemde aspecten. Het gaat tenslotte om een feest. Dit zijn de belangrijkste voor- en nadelen van echte kerstbomen in één oogopslag:
Voordelen
- dankzij de natuurlijke uitstraling brengt de boom midden in de winter een beetje
natuur in huis
- de geur van de hars en de naalden van echte kerstbomen vormen een aanvulling
op de typische kerstgeuren
- het elk jaar uitkiezen van een kerstboom is vaak een familietraditie waarvan
iedereen weken van tevoren geniet
- het steeds breder wordende assortiment van naaldbomen biedt elk jaar de
mogelijkheid tot afwisseling.
Nadelen
- de jaarlijkse aanschafkosten. Afhankelijk van de regio kunnen kosten van
afvoeren in rekening gebracht worden
- het kiezen van een boom kost tijd en het opzetten duurt vaak een tijdje.
Als de boom eenmaal staat moet hij regelmatig worden gegoten om
voortijdig laten vallen van de naalden te voorkomen
- de hars van naaldbomen zijn terpenen die in de lucht vrijkomen.
Allergie-patiënten kunnen er gevoelig voor zijn.
Voor- en nadelen van kunstbomen
Om nu vanwege de nadelen van echte bomen voor kunstbomen te kiezen zou prematuur zijn. Want ook met kunstbomen moet gewikt en gewogen worden over de voor- en nadelen:
Voordelen
- ondanks de gebruikte kunstmatige grondstoffen, is een kunstboom ecologisch.
Omdat hij voor vele jaren tot decennia zal worden hergebruikt
- een kunstboom hoeft niet met veel pijn en moeite opgezet te worden, voordat
ie mooi recht staat. Verder behoeft ie geen water en wordt niet weggegooid.
Dit spaart tijd en zorg
- met eenmalige aanschafkosten is een kunstboom gezien de gebruiksjaren
aanzienlijk goedkoper dan zijn echte boomconcurrent
- de kunstboom kan elk jaar net zo verschillend worden gedecoreerd als een echt
exemplaar.
Nadelen
- kunstbomen kunnen vervuilende stoffen bevatten. Daarom moet bij aankoop
worden gelet op een milieukeurmerk zoals FSC
- kunstbomen worden niet weggegooid, maar bewaard. Dit vereist ruimte die niet
overal voldoende beschikbaar is, bijv. in een flat of seniorenwoning
- veel mensen klagen over het ontbreken van de typische dennengeur.
Dit kan echter op zijn minst gedeeltelijk worden gecompenseerd door
bijvoorbeeld een adventskrans van echte takken.
Conclusie
De kerstboom is een van de geliefde tradities in christelijke gezinnen en ook steeds meer bij mensen zonder religieuze verbondenheid met het christendom. Kunstbomen worden steeds populairder. Maar voor het kopen van echte en kunstbomen moet goed worden vergeleken. Omdat beide varianten zowel voor- als nadelen hebben voor portemonnee, kerstsfeer en het milieu.
Overigens, op het plaatje zie je een échte kunstboom!
