<<<23-05-2019>>> Waarom draait een Kerstpiramide?

23-05-2019

In Duitsland is de kerstpiramide in de kersttijd nauwelijks weg te denken in vele huishoudens, maar de kerstpiramide wint ook hier steeds meer aan populariteit. Het is voor velen de belichaming van het kerst- en adventsseizoen en alleen als de vleugels zachtjes in het kaarsenlicht boven de kaarsenhouders draaien, is het écht Kerst. Maar generaties lang hebben vooral kinderen het met grote ogen gevraagd: waarom draaien de figuren op de kerstpiramide zo stil en schijnbaar door een onzichtbare hand voortgeduwd?

De oplossing van het "raadsel" is de natuurkunde: piramides zijn in feite eenvoudige warmtemotoren. De kaarsen in de kaarsenhouders verwarmen de lucht boven hen. Daardoor bewegen de luchtmoleculen sneller en hebben ze meer ruimte nodig. De moleculen botsen tegen elkaar. Als gevolg hiervan passen minder moleculen in dezelfde ruimte dan vóór de verwarming. Dus de lucht breidt zich uit over de kaarsen en de dichtheid neemt af. Vanwege de lagere dichtheid is de verwarmde lucht lichter dan de koude en stijgt op. Daar raken de moleculen van verwarmde lucht de gekantelde vleugels van de piramide en zetten ze in beweging door een deel van hun energie vrij te geven.

De kerstpiramide draait het snelst wanneer de vleugels een helling van 45 graden hebben. Als ze steiler zijn, stromen de moleculen langs hen heen zonder hun energie naar de vleugels over te brengen. Als de vleugels vlakker staan, duwen de moleculen tegen ze omhoog in plaats van ze in een draaiende beweging te zetten.

Wat te doen als de piramide niet goed draait?
Een kerstpiramide draait naast de thermiek ook vanwege de fijnafstemming van de hoogte van de kaarsen, de afstand tussen kaarsen en vleugels, de reeds genoemde stand van de vleugels en de resulterende wrijving van de componenten bij het draaien. Het geperfectioneerde vakmanschap komt tot uiting in het feit dat deze factoren perfect op elkaar zijn afgestemd en de piramide zo soepel en regelmatig ronddraait.
Bij de kwalitatief minderwaardige producten uit China wil dit nog wel eens voorkomen en daar is dan weinig aan te doen. 

Als, door wat voor oorzaak ook (vocht, hitte etc.), de piramide in zijn geheel vervormd of verdraaid is, kan het zijn dat de wrijving te hoog is en de energie van de kaarsen niet voldoende is om de vleugels te laten draaien. Dit euvel kan vaak (of helemaal niet) alleen door de fabrikant worden opgelost. Als de piramide gemakkelijk en zonder te “tuimelen” draait, door de vleugels met de hand in beweging te zetten, is het vaak te wijten aan de hellingshoek van de vleugels. Zorg er voor dat de hellingshoek circa 45 graden bedraagt en dat voor alle vleugels, anders draait de piramide niet gelijkmatig.

Je kunt de vleugels gemakkelijk in de juiste hoek afstellen met behulp van een geodriehoek. De "spitse" kanten zijn 45 graden. Houd de lange kant tegen de onderkant van de vleugel en zorg dat de korte basis gelijk is met de ondergrond (tafel of zo).

Als je de snelheid van een verder goed draaiende piramide wilt regelen, kun je ook met de hellingshoek spelen.
Mocht je piramide "tuimelen" kan dit door een verbogen piramide-as komen of doordat deze niet goed gecentreerd is.

Piramide-lager
Als de piramide niet goed draait, kan de reden ook liggen in het lager waar de piramide-as in valt. Hier ligt de spitse punt van de piramide-as op een lager en zorgt voor een lage wrijvingsrotatie. Het kan voorkomen dat de punt van de piramide bij jarenlang gebruik een beetje uit het lager heeft gefreesd. Dan wil de piramide niet meer draaien. Dan kun je eerst proberen om een DRUPPELTJE naaimachine-olie in het lager te laten lopen; echt niet meer dan dat. Vaak draait de piramide weer als vanouds. Mocht dit niet het geval zijn, is het raadzaam om het piramidelager te vervangen. Deze lagers zijn er in metaal, glas en keramiek, waarbij de voorkeur naar deze laatste uitgaat.

Bijzondere aandacht moet worden besteed aan het gebruik van een slecht draaiende piramide. Als de piramide onopgemerkt stopt met ronddraaien, worden de vleugels snel te heet en kunnen ze verbranden.

LAAT DAAROM EEN KERSTPIRAMIDE DIE MET KAARSEN WORDT AANGEDREVEN NOOIT ZONDER TOEZICHT BRANDEN!

Locatie
Ook kan de locatie van de piramide van invloed zijn op het goed functioneren. Staat de piramide hoog, bijvoorbeeld op een hoge(re) kast, tamelijk dicht bij het plafond, kan de opgehoopte kamerwarmte van andere warmtebronnen, zoals verwarmingstoestellen, de thermiek negatief beïnvloeden. Staat de piramide in de tocht, bijvoorbeeld in een gang, kan de hitte van de kaarsen niet optimaal opstijgen en ook dan draait ze niet naar behoren.

Voor steeds meer Nederlanders en Belgen is de kerstpiramide een vast onderdeel van de kerstversiering geworden en siert elk jaar de huiskamer. Haar zachte beweging brengt een fascinerend lichtspel op het plafond en roept een unieke sfeer op.
Ik wens je veel plezier terwijl je geniet van dit fraaie lichtspektakel.